Beschrijving
Strandingen van schepen en jutters horen bij elkaar. Want, waar schepen stranden of wrak slaan of goederen uit zee aanspoelen daar zijn ook altijd meteen jutters te vinden. De band tussen beide is hecht en bestaat al zo lang de zee bevaren wordt. Eeuwenlang was het jutten voor kustbewoners welhaast een noodzaak om de wintermaanden door te komen. En op de vloedlijn was toen jaarlijks ook nog heel veel te vinden. Maar, na de Tweede Wereldoorlog nam de welvaart met sprongen toe en de noodzaak van dit jagen af. Door een verbeterde navigatie-technologie is een stranding van een schip een zeldzaamheid geworden en bovendien komen ook dekladingen niet zoveel meer voor. Wat er nu nog aanspoelt is een schijntje van wat vroeger op het strand werd geworpen. Vloedlijnjagen – want dat is het jutten – werd een sport van weinigen, een nuttige manier om in de natuur bezig te zijn, een bijna onschuldige vrijetijdsbesteding. Het veranderde van aard, maar onveranderd bleven de -sterke- verhalen vol met een mengeling van ontberingen, duistere praktijken en soms ook heldendaden, een terugverlangen naar betere tijden. En door die verhalen weet menige vloedlijnjager zich ook nu nog steeds verbonden met vroegere generaties jagers. En mocht het in de toekomst nog eens voorkomen dat een flinke partij van het een of ander goed aanspoelt, dan zal blijken hoe springlevend die jachttraditie ook nu nog is.
Dit themanummer gaat over strandingen & jutters. Lambert Wiersma, geboren en overleden op het eiland, en in de tussentijd op de vaste wal in het loodswezen werkzaam, vertelt het hem mondeling overgeleverde verhaal van de wijnbrik. Dit verhaal inspireerde hem blijkbaar zo dat hij hierover een gedicht heeft gemaakt. Daarna treft U een overzicht aan van het aantal strandingen op de kust van het eiland over de periode 1645-1976, zoals de stranding van “De Witte Haas”in 1674. Willem van der Geest heeft vervolgens speciaal voor dit nummer een collage van krantenberichten gemaakt over strandingen, aangespoelde goederen en publieke verkopingen uit de periode 1831-1918. Als jongste redder van de eilander roeireddingboot doet Leendert Faber hierna verslag van de stranding op 23 december 1894 van het Duitse stoomschip Lahneck. Bouke Henstra heeft als eilander jongen zelf de stranding van het Turkse stoomschip Bakir meegemaakt, dit jaar precies 50 jaar geleden en vertelt hierover. En tenslotte laat Arend Maris zien wat er gebeurt als schepen hier voor de kust wrak slaan en goederen aanspoelen. Vervolgens gaat hij in op de acties en reacties van vloedlijnjagers en strandvonders en probeert een antwoord te geven op de vraag wat sommige kustbewoners i.c. eilanders bezielt om langs de vloedlijn te blijven jagen. Kortom, een kennismaking met dit thema is dit nummer dan ook zeker wel.